Een thuis in Afrika door Irma Joubert

Als je ergens lang op moet wachten, stijgen je verwachtingen. Wellicht waren mijn verwachtingen iets te hoog gespannen, want Een thuis in Afrika viel me eerlijk gezegd wat tegen.
Het verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog en wordt verteld vanuit drie gezichtspunten. Charles is een jongen die vanuit Londen naar het Schotse platteland wordt gestuurd. Het leven daar bevalt hem goed. De schrijfster heeft duidelijk een eigen stijl voor elk persoon. Er is geen verwarring over wanneer het over Charles gaat. Persoonlijk vond ik dit verhaal het leukst, maar ik vond de kinderlijke stijl niet fijn om te lezen. De oorlog lijkt ver weg voor Charles en komt alleen dichtbij als er een familielid elders overlijdt. Op een dag landt er een Duitse parachutist. Dat is het draadje met het tweede perspectief. Dit deel is kort en wordt verteld vanuit Ilse Hess. Zij is de vrouw van Rudolf Hess, de tweede man naast Hitler, die vrede wilde, maar als verrader gezien werd. Dit gedeelte berust op een echte gebeurtenis, maar het is me niet duidelijk waarom het in het boek staat. Dan hebben we nog de Duitse Oswald von Stein. Hij is soldaat en staat met hart en ziel achter Hitler. Bij de verovering van Rusland wordt hij krijgsgevangene in Siberië, waar hij honger, dorst en ijzige kou (“Door de kou bevriest zelfs de tijd.”) moet trotseren. Over deze strafkampen in Rusland tijdens de Tweede Wereldoorlog heb ik nog niet eerder gelezen. Hoewel zijn overtuigingen niet de mijne zijn, kreeg ik wel bewondering voor zijn vasthoudendheid om geen verraad te plegen. De karakters zijn goed uitgediept, maar het lukte me niet om een connectie te voelen met de hoofdpersonen. De schrijfstijl is erg beschrijvend en gaat amper de diepte in. Het is alsof de geschiedenis belangrijker is dan de mensen. Pas als het verhaal zich gaat afspelen in Afrika kom ik in het verhaal en voel ik de passie van de schrijfster. Hier komen alle draadjes van eerdere verhalen samen. Hildegard, Oswald, Mentje, Tinus, Charles en Esther vinden hun thuis in Afrika.

Een thuis in Afrika verscheen in oktober 2021 bij Uitgeverij Mozaïek. Het is het derde deel van de trilogie Onderweg naar Afrika. Eerder verscheen Hildegard en Het meisje uit het verscholen dorp. Irma Joubert woont in Zuid-Afrika en is docent geschiedenis geweest. Ze schreef ook de trilogie Een veilig thuis en Dochters van Zuid-Afrika.

Het meisje uit het verscholen dorp door Irma Joubert

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de vader van Mentje opgepakt omdat hij Joden heeft verborgen op de boerderij. Mentje komt terecht in een groeiende gemeenschap middenin de bossen nabij Vierhouten. Ze bouwen er ondergrondse huizen en er is zelfs een school. Helaas wordt het kamp ontdekt en moet Mentje de mensen die ze inmiddels als haar familie beschouwt, verlaten. Opa Bakker brengt haar naar haar echte tante in Arnhem. Maar ook daar kan ze niet ontsnappen aan de oorlog.

De lezer beleeft de oorlog door de ogen van het boerenmeisje Mentje. Ze is een grote hulp voor haar tante. Ze past zich redelijk snel aan en weet meestal haar angsten te overwinnen. Je kunt niet anders dan van dit dappere meisje houden. Toch weet ik niet of het heel realistisch is dat een meisje van elf de held in dit verhaal is. Maar het is vooral aangrijpend. Ze blijft hopen op de terugkeer van haar vader. Eerst is ze enig kind, dan krijgt Mentje de verantwoordelijkheid als oudste in een gezin en later mag ze de jongste dochter zijn.

Irma Joubert heeft met dit tweede deel in de Oorlogstrilogie een prachtig verhaal neergezet. Het speelt zich af in de Tweede Wereldoorlog met alle waargebeurde verschrikkingen en toch blijft het verhaal aandoenlijk en klein. Voor ons is het leuk dat het grotendeels in Nederland afspeelt. Zelf heb ik het verscholen dorp vorige zomer bezocht en daardoor gaat het verhaal nog meer leven.

Irma Joubert heeft meerdere boeken op haar naam staan. Ze is vooral bekend van Het meisje uit de trein dat al zeven maanden in de top 10 van meest verkochte christelijke boeken staat. Ze schrijft altijd trilogieën omdat ze moeilijk afscheid kan nemen van haar personages. Op het derde deel moeten we nog even wachten. Irma Joubert was in oktober in Nederland om over haar boek te vertellen. Het meisje uit het verscholen dorp volgt op Hildegard en is uitgegeven door Uitgeverij Mozaïek.

Hildegard door Irma Joubert

Op jonge leeftijd wordt Hildegard gedwongen te vluchten uit Sint-Petersburg voor de bolsjewisten. Ze vlucht naar Königsberg naar een kil kasteel, waar haar moeder vroeger gewoond heeft. Op haar elfde ontmoet ze Gustav uit Deutsch-Südwestafrika. Hij studeert rechten in Königsberg. Ze is stiekem een beetje verliefd op de kleinzoon van de buren. Maar na geruchten over oorlog is Gustav plotseling vertrokken, terug naar zijn eigen land. Als de oorlog uitbreekt, wil Hildegard helpen en gaat ze als vrijwilligster in een ziekenhuis aan de slag. Daar ziet ze gruwelijke dingen. Na de oorlog hoopt ze dat ze eindelijk haar eerste bal mag meemaken, maar de situatie is drastisch veranderd. Haar vader heeft geen bedrijf en geen geld meer. Dokter Siegfried von Stein biedt hem een baan aan als rentmeester op zijn landgoed bij Dresden, maar een deel van de afspraak is dat Hildegard met de oudere man trouwt. Siegfried heeft al twee kinderen Oswald en Hans uit een eerder huwelijk. Hildegard gaat bij hem wonen in Berlijn en krijgt zelf nog twee zonen Karl en Johann en later een dochtertje Esther. Dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Hildegard verliest veel mensen van wie ze houdt. Na de oorlog blijft er weinig meer over en vertrekt Hildegard opnieuw om elders geluk te vinden en een nieuw leven op te bouwen.

We volgen het leven van Hildegard. Te beginnen bij haar eerste herinnering, een nachtelijke vlucht van haar veilige thuis. Ze maakt veel leed mee in haar leven. Twee oorlogen, verlies, honger en weinig geluk. Hildegard blijft veerkrachtig. Ze is sterker dan ze zelf denkt en blijft doorgaan. Ze weet het beste te maken van haar situatie. Toch gun je haar geluk en misschien dat het op het eind dan toch voor haar is weggelegd.

De Zuid-Afrikaanse Irma Joubert schreef diverse trilogieën zoals Kind van de rivier, Pontenilo en Kronkelpad. Hildegard is deel 1 van haar nieuwste serie. Het volgende deel is Het verscholen dorp. Maar het boek kan zeker los gelezen worden. Hildegard werd in 2016 uitgegeven door Mozaïek.