Dit boek kocht ik vorig jaar op koningsdag op de kleedjesmarkt. Ik had al veel enthousiaste reacties gehoord die me nieuwsgierig hadden gemaakt. Ik had het boek bewaard voor deze periode, want in aanloop naar vier en vijf mei lees ik vaak een boek over de Tweede Wereldoorlog om bewuster stil te kunnen staan bij wat er destijds is gebeurd. De auteur Roxane van Iperen kocht een huis met een verhaal. Tijdens de verbouwing ontdekten ze schuilplaatsen en de schrijfster ging op onderzoek uit. Zo ontvouwde zich het verhaal waarin de Joodse familie Brilleslijper de hoofdrol speelt.
Het boek is onderverdeeld in drie delen. Het begin vond ik lastig door te komen door de tijden die door elkaar lopen en de vele namen. Ik lees nooit de tekst op de achterkant, want het verhaal moet voor zichzelf kunnen spreken, daardoor was het me niet meteen duidelijk wie de hoofdpersonen waren. De familie bestaat uit vader Joseph en moeder Fietje met hun drie kinderen Janny, Lien en Japie. Janny trouwt met Bob; Lien mag vanwege de Neurenbergwet niet met haar Duitse vriend Eberhard trouwen, dat heeft later vergaande consequenties voor hun dochtertje. De oorlog sluipt langzaam het leven van de Amsterdamse familie binnen. Ze moeten zich laten registreren als Joden. Lien krijgt een hoofdletter J in haar persoonsbewijs, maar Janny weigert. Zij zet zich steeds meer in voor het verzet. Uiteindelijk is het niet meer veilig voor de Joodse familie in de stad en gaan ze op zoek naar een andere plek. Gelukkig kunnen ze bij elkaar blijven in het afgelegen huis ‘t Hooge Nest.
In het tweede gedeelte ligt de focus meer op de tijd in dit huis in Naarden waar veel onderduikers een veilige haven vinden. Er wordt wel verondersteld dat de lezer wat kennis heeft over de oorlogstijd om alles goed te kunnen volgen. Het wordt niet allemaal uitgespeld. Ondanks de gevaren weten ze toch te genieten van het leven. Helaas eindigt het verhaal niet hier in de rustige bossen. In het derde deel lezen we over hun gruwelijke tijd in de kampen. Janny’s veerkracht om de moed erin te houden is bewonderenswaardig.
De alwetende verteller houdt het verhaal wat op afstand, daardoor mis je de emoties en gedachten en dat maakt het moeilijker om je als lezer met de hoofdpersonen te identificeren, maar dat maakt het verhaal niet minder indrukwekkend. Dit is niet verzonnen, dit is waargebeurd en dat bezorgt me kippenvel. Een familie die met gevaar voor eigen leven en met alles wat ze hebben en kunnen anderen helpen, die verdient een boek om ze te blijven herinneren. Tijdens mijn minuut stilte dit jaar zal ik aan hun moed en doorzettingsvermogen denken. Ook besef je weer wat vrijheid inhoudt en dat we dat mogen koesteren.
’t Hooge Nest verscheen in november 2019 bij Uitgever Lebowski. Eerder schreef Roxane van Iperen Schuim der aarde. Hiervoor won ze de Hebban debuutprijs.